NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
مُسَدَّدٌ
حَدَّثَنَا
يَحْيَى عَنْ
سُفْيَانَ
قَالَ
حَدَّثَنِي
عَلِيُّ بْنُ
الْأَقْمَرِ
عَنْ أَبِي
حُذَيْفَةَ
عَنْ
عَائِشَةَ
قَالَتْ
قُلْتُ
لِلنَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
حَسْبُكَ
مِنْ
صَفِيَّةَ
كَذَا
وَكَذَا
قَالَ غَيْرُ
مُسَدَّدٍ تَعْنِي
قَصِيرَةً فَقَالَ
لَقَدْ
قُلْتِ
كَلِمَةً
لَوْ مُزِجَتْ
بِمَاءِ
الْبَحْرِ
لَمَزَجَتْهُ
قَالَتْ
وَحَكَيْتُ
لَهُ
إِنْسَانًا
فَقَالَ مَا
أُحِبُّ
أَنِّي
حَكَيْتُ
إِنْسَانًا وَأَنَّ
لِي كَذَا
وَكَذَا
Hz. Aişe'den demiştir
ki:
Nebi (s.a.v.)'e;
Safiyye'nin şöyle şöyle (kusurlarının) olması (onun) sana (layık olmadığını
itiraf etmen için) yeter; dedim.
Müsedded'in dışındaki
raviler (bu cümleyi şu kelimeleri de ekleyerek) rivayet ettiler: (Hz. Aişe bu
sözüyle Hz. Safiyye'nin) kısa boylu olduğunu söylemek istiyordu.
Bunun üzerine (Hz. Nebi
bana):
"Muhakkak ki sen
öyle bir söz söyledin ki eğer (o söz) deniz suyuyla karıştırılmış olsaydı
kesinlikle denizin suyuna galip gelir (onu ifsad eder) di." buyurdu.
(Rivayete göre yine, Hz.
Aişe) şöyle demiştir:
" Ben (yine bir
gün) Hz. Nebi'e bir adamın taklidini yaptım da (Hz. Nebi):
"Benim için şu
kadar (dünya malı verilmiş) olsa da ben bir insanın taklidini yapmayı
sevmem" buyurdu.
İzah:
Tirmizî, kıyâme; Ahmed
b. Hanbel, VI, 189.
Bu hadis-i şerif,
kinaye yoluyla da olsa bir kimsenin
varatıişinda, boyunda, poşunda bulunan bir kusuru işaret etmenin gıybet
sayıldığı gibi, bir kimsenin herhangi bir hareketini taklit etmenin de gıybet
sayılacağına delâlet etmektedir.
İmam Nevevî'nin açıklamasına
göre metinde geçen "keza" kelimesi, ayıplanmanın üstüste iki defa
tekrarlandığına delalet ettiğinden, Hz. Aişe'nin Hz. Hafsa'mn iki kusurunu
birden anlatmak istediği, ancak bunlardan birini diliyle söylediği, diğerine
de "işte şu kadar" demek suretiyle eliyle işaret ederken de onun
boyunun çok kısa olduğunu söylemek istediği anlaşılmaktadır.
Hz. Nebie, bir cümleden
oluşan bu sözün, aslında cinsleri ve türleriyle birçok yaratıkları içinde
bulunduran uçsuz bucaksız denizi bile bulandırabilecek ve onun suyunun
karakterini bile bozabilecek kadar manevi bir pisliğe ve acılığa sahip
olduğunu söyleyerek, bu sözün kötülüğünü en veciz bir şekilde dile getirmiştir.
Hafız Münzirî'nin
açıklamasına göre yapılması haram olan taklid, hakaret kasdiyle yapılan
takliddir. Çünkü böylesi taklidlerle taklid edenin kendini beğenmesi, taklit
ettiği kişinin yaratılışını hakir görmesi ve ona eziyyet vardır. Bu ifadeden de
anlaşıldığı üzere bu taklit, kişinin boyu poşu gibi yaratılışıyla ilgili
takliddir.
Kişinin, kendi iradesi
dahilinde olan fiilleri ile ilgili taklidlere gelince; eğer bu taklidler, onun
işlemiş olduğu bir takım masiyetlerle ilgili olur ve onu bu kötü işlerinden
vazgeçirmek kasdiyle yapılırsa, yapanın heybet ve vakararma helal getirmeyecek
şekilde olması kayıt ve şartıyla caizdir. Aksi takdirde caiz değildir. Tevbe
eden bir kişinin yaptığı günahlarla ilgili hareket ve davranışlarını taklit
etmek de asla caiz değildir. Kişinin taatleri ve diğer güzel halleri ile ilgili
hareket ve davranışlarını taklit etmekte ise de bir sakınca yoktur.